Czy pozwalać dziecku bić innych w obronie własnej? Jak rozmawiać z nim o przemocy? Jak nauczyć dziecko asertywności? I dlaczego aikido to najlepsza sztuka walki dla przedszkolaków? 😉
Dwoje dzieci. Jedno ryczy wniebogłosy, drugie ma minkę oburzoną i zaciętą. Po krótkim dochodzeniu okazuje się, że jedno z nich „zaczęło”, a drugie odepchnęło agresora. I co teraz? Po czyjej stronie leży „wina”? Czy uczyć dziecko, że może bić i popychać innych w obronie własnej?
Dziecko ma prawo się bronić
Tego uczymy naszego Syna. Tego samego uczą go nauczyciele w przedszkolu. Podobne podejście ma wielu rodziców na placach zabaw – bardzo mnie to cieszy.
Dziecko, które nie oddaje (bo przecież mama mówiła, że nie wolno nikogo bić) – to smutny widok.
Jeszcze jakiś czas temu było inaczej: w dzieciństwie uczono nas, żeby nadstawiać drugi policzek. Żeby nie „oddawać”, bo to brzydko. A chłopcom powtarzano, że niezależnie od sytuacji „dziewczynki nie można uderzyć nawet kwiatkiem”. Pamiętacie?
Kiedy Mąż chodził do przedszkola, regularnie był karany za to, że dawał się sprowokować innym dzieciom. Mąż do dziś pamięta to potworne poczucie niesprawiedliwości, kiedy jedna z jego przedszkolnych wychowawczyń niemal codziennie powtarzała: „To na pewno znów ten Hanolajnen!” 😉
„Trzeba było nie zaczynać!”
Dlaczego poruszam ten temat? W tym tygodniu na placu zabaw pewien chłopiec notorycznie atakował naszego syna. Obserwowaliśmy tę sytuację z Mężem z pewnej odległości.
Chłopiec zbierał się w sobie, rozpędzał i rzucał z pięściami, a Romek stał niewzruszony… „Zaraz oberwie” – szeptaliśmy z Mężem między sobą. Tymczasem syn czekał do ostatniej chwili, po czym jednym szybkim ruchem blokował atak 😉 Nawet nie odpychał agresora, po prostu wyprostował ramiona w jego kierunku. Rozpędzony chłopiec odbił się od nich zaskoczony, przewrócił na piasek i zaczął płakać.
Ktoś kto wkroczyłby w tej chwili, mógłby stwierdzić: ten, który płacze jest ofiarą, a ten który nie płacze jest oprawcą.
I gdzie tu sprawiedliwość? 😉
Matka chłopca na szczęście reagowała rozsądnie – za każdym razem powtarzała: „Trzeba było nie zaczynać”.
Nasz Syn nie jest świętoszkiem. Jednak tym razem zachował się w porządku. Po powrocie do domu całą sytuację skomentował słowami: „Nie jozumiem co ten chłopiec miał na myśli. Ja mu przecież nie przeszkadzałem”.
Pewnie pomyślicie teraz o mnie: „Typowa matka zapatrzone w swoje dziecko. W odwrotnej sytuacji śpiewałaby inaczej!” 😉 Ale nie. Gdyby to Romek kogoś zaatakował i oberwał, starałbym się nabrać dystansu i również być fair.
Przemoc rodzi przemoc
W takich sytuacjach przypominamy Romkowi, że przemoc sama w sobie jest nie w porządku, jednak gdy ktoś go atakuje, ma prawo się bronić. Ma prawo do nienaruszalności cielesnej. Ma prawo krzyknąć „nie chcę tego!”. Ma prawo również odepchnąć „napastnika”, lecz na tym koniec! Ciąg dalszy bójki to już zbędna przemoc.
Pewnie nie uwierzycie, bo to strasznie naiwne, ale zanim zostałam mamą, wydawało mi się, że potrafię zapewnić Romkowi dzieciństwo pozbawione przemocy. Pod każdą postacią. Wyobrażałam sobie, że moje dziecko nie będzie bawić się z kolegami w wojnę i strzelanie, nigdy na nikogo nie podniesie ręki, a wszelkie konflikty z rówieśnikami zażegna w zarodku, na drodze dyplomatycznej 😉
Cóż, wystarczyło, że Syn poszedł do przedszkola. Z perspektywy czasu widzę, że snując te pacyfistyczne plany, byłam po prostu naiwnym, nieopierzonym żółtodziobem. Całe szczęście w porę zeszłam na ziemię. Taki ślepy, oderwany od rzeczywistości idealizm w wychowaniu, to nic dobrego. Gdy dziecko nie może się bronić, staje się łatwym celem, bezwolną ofiarą, brr!
Nadal powtarzam dziecku, że przemoc rodzi przemoc. Nadal przekazuję mu wartości, w które wierzę. Jednak mam dużo bardziej pragmatyczne i wyluzowane podejście do chłopięcych bójek i wiem już, jak ważne jest wychowanie dziecka w duchu asertywności.
Aikido – najlepsza sztuka walki dla dzieci
Nawiasem mówiąc, ciekawa jestem, gdzie Syn nauczył się tak skutecznej obrony 😉 Twierdzi, że na podwórku w przedszkolu, ale razem z Mężem podejrzewamy, że niemałą rolę odegrały tu przedszkolne zajęcia aikido.
Z mamy totalnie przeciwnej przemocy stałam się mamą, która zapisuje dziecko na sztuki walki! Dlaczego? Według rodziców starszych dzieci, to ulubione zajęcia chłopców i dziewczynek z naszego przedszkola.
Nie mam złudzeń: mojego syna czeka w przyszłości jeszcze niejedna bójka. Dlatego chcę, aby potrafił się bronić, a także, aby rozpracował pod względem etycznym swoje podejście do przemocy. Zależało mi więc, aby wybrać sztukę walki z bogatą otoczką filozoficzną, a nie jakieś zwykłe mordobicie 😉
Dlatego, kiedy przeczytałam (w Wikipedii, a jakże!), że aikido „jak żadna inna sztuka walki kładzie nacisk na moralny i psychologiczny wymiar działań oraz na odpowiedzialność za zdrowie i życie drugiego człowieka w całym procesie treningu i walk”, a większość aikidoków skupia się na technikach obronnych, pomyślałam: to jest to! 🙂
Zajęcia w przedszkolu to oczywiście tylko nieśmiałe początki. Syn jeszcze nie potrafi opowiedzieć nam, na czym polegają lekcje. Zresztą sami wiecie jak się gada z czterolatkiem 😉 Jednak od nauczycieli wiem, że wszystko odbywa się w formie zabawy, a dzieci mimowolnie przyswajają podstawy aikido. To jedyne zajęcia dodatkowe, na które chodzi Romek, bo nie chcę przeładowywać jego grafiku 🙂
Asertywność i samodzielność
Wracając do zajścia na placu zabaw: ani my, ani mama agresywnego dziecka, celowo nie interweniowaliśmy w spięcia chłopców.
Dzieci powinny nauczyć się rozwiązywać konflikty pomiędzy sobą, zamiast w każdej sytuacji być wyręczane przez rodziców. To kwestia szacunku i wiary w kompetencje społeczne dzieci. Owszem, mogą poprosić o pomoc, mogą przyjść na skargę, lecz pierwszym odruchem powinna być samodzielność.
W pierwszej kolejności komunikat w stylu „nie chcę tego!”, czyli obrona werbalna, a w ostateczności – fizyczna. Bardzo się cieszę, że Mama chłopca z placu zabaw miała podobne podejście. W ogóle jestem pewna, że fajna z niej babka! 🙂 Mogłybyśmy się zaprzyjaźnić, znaleźć wiele wspólnych tematów i chodzić razem na spacery… gdyby tylko nasze dzieci chciały się razem bawić, zamiast się tłuc! 😉
Trzymajcie się!
Chcesz być na bieżąco?
Polub blog na Facebooku:
Spodobało Ci się?
Będzie mi miło, jeśli polubisz lub udostępnisz ten tekst:
…albo zostawisz komentarz poniżej ↓
Dzięki! 🙂
To również może Cię zainteresować:
[postblog post=”8450″]
19 komentarz
Bardzo ciekawy i mądry post. Moja córka jak na razie nie miała takich konfliktów ale widząc jej charakter będzie umiała się bronić. pozdrawiam 🙂
super wpis!! jestem świeżo po urlopie z synkami brata (5 i 8 lat), którzy bili się całe długie dnie, o wszystko, bywało ostro… I mój spokojny, nieznający przemocy trzylatek podłapał wszystkie te złe zachowania. Rozmawiamy z nim, właśnie się zastanawiamy nad zapisaniem na jakieś ciekawe zajęcie, tłumaczymy. Niestety zaczyna bić młodszego brata, rocznego 🙁 Długa droga przed nami po krótkim wyjeździe nad morze … 🙁
Zgadzam się w 100%, że dziecko ma prawo się bronić. I nie mamy do niego pretensji, jeśli w obronie własnej popchnie lub nawet uderzy inne dziecko – ma trzy lata i dopiero uczy się, jak ma się zachowywać.. Wtedy tłumaczymy mu, żeby w pierwszej kolejności próbował się bronić werbalnie. No ale nie zawsze to działa…
dobrze, że w końcu zmienia się tendencja i pozwalamy dzieciom się bronić, a nie zmuszamy, żeby były „mądrzejsze i ustąpiły”.
Bardzo mądry wpis! Przeczytałam jednym tchem. Jestem mamą trzylatka – przedszkolaka i uważam, że dziecko ma prawo się bronić, to uczy pewnych zachowań, które będą rokowały w przyszłości.
Fantastyczne podejście do tematu agresji i bójek! Naprawdę świetny wpis. Zazwyczaj spotykam się ze skrajnym podejściem rodziców do „bicia się” – albo oddawaj za każdym razem porządnie, albo z kolei za nic w świecie nie oddawaj,bo bić się nie wolno. A Twoje podejście jest wspaniałe, niech inni biorą przykład 🙂
Ten wpis jest rewelacyjny i obrazuje bardzo mądre podejście. Lubie czytać takie treści bo zawsze sobie coś z nich podkradnę 🙂
Etap przepychankowych perypetii jeszcze przede mną chociaż mam w domu dwóch takich, co to piorą się nawzajem. Na razie uczymy na zasadzie „zobacz, Tobie nie podoba się gdy brat…” np leje ci wodę na głowę.
Dobrze, że mama po drugiej stronie miała podobne podejście co ty. Raz byliśmy w piaskownicy, kiedy starszy dzieciak atakował naszego malca, a jego matka zajęta była rozmową z koleżankami. Dobrze, że udało mi się trzymać nerwy na wodzy 🙂
Opanowanie jest bezcenne w takich sytuacjach 😉 A jeśli druga strona totalnie olewa sprawę, ja już nie mam skrupułów pogadać z tym drugim dzieckiem, oczywiście też na spokojnie. Kiedyś miałam opory przed zwracaniem uwagi obcym dzieciom, ale stwierdziłam, że skoro rodzice nie reagują, to co mi szkodzi. Czuję misję, hehe 😉 Zwykle dzieciaki reagują bardzo w porządku.
Dla mnie wyjścia na plac zabaw są niestety stresogenne 😀 Zawsząd tylko to rób, tego nie rób, dziel się, tak ładnie, a tak nieładnie. Wpis bardzo mądry – ale niemałą rolę odegrała tu mama drugiego chłopca, bo mogła zareagować różnie 🙂
Oj tak, znam to 🙂 Kiedy Syn był młodszy też bardzo stresowałam się każdym wyjściem na plac zabaw. Co ciekawe źródłem tego stresu nie są wcale dzieci, tylko ich rodzice. Pocieszające jest, że z wiekiem to mija 😉
Gratulacje dla synka za taką postawę!
W pełni się z Tobą zgadzam, my też uczymy syna, ze ma prawo się bronić, gdy ktoś go atakuje. I właśnie zastanawiam się, jakie sztuki walki są najlepsze. NIe bardzo się tym kiedykolwiek interesowałam, więc się nie znam, a ostatnio syn powiedział, że chciałby chodzić na takie zajęcia. Muszę zgłębić temat, bo zależy mi żeby znaleźć takie, za którymi nie stoi żadna ideologia, a jedynie czysty sport.
Hm, a są jakieś sztuki walki z negatywną ideologią? Typu „bij, aby zabić”? Przychodzi mi do głowy bardzo brutalna izrealska Krav Maga i rosyjska Systema, ale nie wymądrzam się, bo podobnie jak Ty nie znam się 🙂
Mnie właśnie zależało na tej filozoficznej otoczce: na szacunku do przeciwnika, nacisku na samoobronę, na bezpieczeństwie, opanowaniu agresji, kształtowaniu charakteru itd. – dlatego wybraliśmy aikido.
Haha, nie, aż tak daleko moje myśli nie wybiegały 🙂 Chodziło mi o to, że niektóre – z tego, co się orientuję – są bardzo mocną związane ze wschodnią ideologią i wierzeniami. Jeśli np. przed przystąpieniem do ćwiczeń trener każde „wyrównywać energię w czakramach”, albo nawiązać połączenie myślowe z jakimś wschodnim bóstwem, czy coś w tym stylu, to nie bardzo temat dla nas.
O rety, czakramy, bóstwa – na coś takiego też bym nie poszła 😀
No właśnie, temat dziecięcej przemocy też u nas powraca. Ja niestety popełniłam ten błąd i nauczyłam Miętusa (skutecznie! teraz pluję sobie w brodę i próbuję to odkręcić delikatnie i dyplomatycznie ale z miernym skutkiem), że przemoc zawsze jest zła. Efekt? gdy popchnie albo uderzy go jakieś dziecko on upada, płacze ale nie oddaje, bo przecież mama mówiła, że nie wolno nikogo bić… Dyplomacja miedzy dziećmi niestety nie istnieje, a agresywne osobniki są zbyt częstym zjawiskiem, by ja zlekceważyć. Teraz mam spory problem, bo Miętus właśnie zmierza w kierunku bycia ofiarą…
:((((
🙁 Biedny Miętus i biedni Wy. Człowiek chce dobrze, ma swoje wartości, a potem zderza się z brutalną rzeczywistością placu zabaw 😉 Mam nadzieję, że uda się Wam wytłumaczyć Synkowi podstawy samoobrony, trzymam kciuki!
Wszystko jest dobrze gdy inni rodzice maja podobne poglady. U Nas wyjscia na plac zabaw bardzo mnie stresuja i juz nie o sama „przemoc i obrone wlasna” zu chodzi bo jakos tu dzieci „maja” byc grzeczne i „oddac” nie wolno ale np. Jak moj syn chce biegac sam i nie chce zebym chodzila za nim krok w krok to jestem odbierana jako zla matka. Bo przeciez dziecko na placu zabaw ma sie bawic z Mama i Mama obligatoryjnie musi byc najdalej dwa kroki za dzieckiem. Mam dosc tych wpatrzonych we mnie z wyrzutem oczu, ktore pytaja „Jak moge tylko z daleka obserwowac dziecko?”
Bardzo ciekawy post. Choć u mojej Hani w przedszkolu wystąpił hejt, dwie dziewczynki o których ciągle mówi że łzami w oczach napadają na nią słownie. Obrażają, grożą, wyśmiewają. Opowiada mi od pewnego czasu o tym ale już sama nie wiem jak mam ją osłaniać przed tym i co odpowiedzieć. Zwrócę się do przedszkolanki żeby nam pomogła i zwróciła uwagę na zachowanie tych dziewczynek. Nie wiem czy to się wynosi z domu? Czemu dzieci mają tyle jadu w sobie. Moja Hania tego nie zna i liczy na to że każdy będzie miły i dobry dla innych a szczególnie dziewczynki. Na koniec dodam że moja znajoma nauczycielka poleciła odblokować „brzydkie słowo” u Hani czyli słowo na cztery litery. I nauczyć Hanię brzydkich wierszyków. Na aikido chodzi chłopiec z naszej rodziny i to by było fajne żeby Hania chodziła razem z nim. Może to ja wzmocni.Pozdrawiam serdecznie i zapraszam do rozmowy.